Prehoryłe – mała wieś w najdalej na wschód wysuniętym powiecie w woj. lubelskim
W najdalej wysuniętym na wschód powiecie w woj. lubelskim, czyli na ziemi hrubieszowskiej, leży wieś Prehoryłe, której teren obejmuje południowo-wschodni skraj gminy Mircze. Nazwa tej miejscowości wzięła się od ukraińskiego słowa „Prehoriłoje”. Wieś położona jest nad rzeką Bug i mieści się w rejonie Dołhobyczowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, utworzonego w 1996 r. To właśnie w dolinie Bugu w okolicach Prehoryłe znajdują się jego najniższe tereny (położone 182,9 m n.p.m.).
Zgodnie z danymi statystycznymi z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021, w Prehoryłem mieszka 278 osób. Teren wsi pokrywają w głównej mierze pola uprawne i łąki, a w bezpośredniej okolicy nie brakuje też lasów.
W tej małej wsi znajduje się najstarszy zachowany nagrobek w woj. lubelskim
W przeszłości Prehoryłe stanowiło przedmieście Kryłowa, a obecnie jest samodzielną wsią. Jak czytamy na oficjalnej stronie internetowej gminy Mircze, w XVIII wieku na tym obszarze istniała drewniana cerkiew parafialna pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, należąca do dekanatu hrubieszowskiego.
„Pod koniec XVIII w. został założony cmentarz użytkowany wyłącznie przez unitów” – podaje mircze.pl.
Mało kto wie, że współcześnie wśród nielicznych pozostałości po tym cmentarzu unickim znajduje się najstarszy zachowany nagrobek w woj. lubelskim. Pochodzi on z XVIII wieku, a dokładniej – z 1788 roku i upamiętnia Mariannę Majewską (z domu Bratkowską). Postument wykonany jest z piaskowca, na jego szczycie widnieje kula z krzyżem. Na nagrobku da się też dostrzec wyryte napisy w języku polskim i łacińskim.
Na terenie wsi Prehoryłe znajduje się ponadto słup graniczny z czasów zaborów (z 1772 r.), który wydzielał granicę rosyjsko-austriacką z 1772 r. (wieś należała wtedy do zaboru austriackiego).
Zobacz także galerię zdjęć: Z rzeki Bug wyłowiono średniowieczny topór. To nie koniec znalezisk!
