- Mełgiew to najbiedniejsza gmina wiejska w woj. lubelskim – w 2024 roku zajęła 1457. miejsce w ogólnopolskim rankingu, mimo położenia tuż obok Lublina i obecności lotniska.
- Aż 7 z 10 najbiedniejszych gmin województwa spadło w rankingu – mimo wzrostu dochodów nominalnych, nie nadążają za tempem rozwoju innych regionów.
- Nowa ustawa o dochodach JST przyniosła ogólną poprawę, ale nie dotarła jeszcze do najuboższych samorządów – potrzebne są inwestycje i wsparcie zewnętrzne.
Nowy ranking w woj. lubelskim
Rok 2024 miał być początkiem oddechu finansowego dla samorządów. Wszystko za sprawą nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, którą uchwalono pod koniec ubiegłego roku. Jej zapisy miały przynieść stabilizację i większy udział w podatkach PIT dla gmin, powiatów i województw. I rzeczywiście – w danych widać odbicie. Dochody budżetowe w każdej kategorii samorządów wzrosły, podobnie jak wpływy własne. Po raz pierwszy od lat ich dynamika przekroczyła tempo wzrostu PKB i przeciętnych zarobków.
Ale są miejsca, gdzie te zmiany są zbyt słabe, by zrobić realną różnicę. Tak jest właśnie w najbiedniejszych gminach województwa lubelskiego. Choć ich dochody również wzrosły, to w relacji do innych samorządów wypadają bardzo słabo. Zajmują najniższe miejsca w ogólnopolskim rankingu i ich pozycja względem roku 2023 w wielu przypadkach się pogorszyła.
Najbiedniejsza gmina wiejska w woj. lubelskim
Pierwsze miejsce na liście najbiedniejszych gmin wiejskich w województwie lubelskim zajmuje Mełgiew. To niewielka gmina położona w powiecie świdnickim, zaledwie kilka kilometrów od Świdnika, tuż obok granic Lublina. Mimo bliskości dużego miasta i lotniska, które znajduje się w jej obrębie, nie widać tego w lokalnych dochodach. W 2024 roku Mełgiew uzyskał dochód per capita na poziomie 4352,04 zł, co dało mu 1457. miejsce w ogólnopolskim rankingu, na blisko 1500 gmin wiejskich.
Dla porównania – najbogatsze gminy wiejskie w Polsce, takie jak Kleszczów w łódzkim czy Rewal w zachodniopomorskim, notują wpływy kilkukrotnie wyższe. Mełgiew, mimo korzystnego położenia, nie przyciąga inwestycji na taką skalę, jak można by się spodziewać. Gospodarka gminy oparta jest głównie na rolnictwie i drobnej działalności usługowej. Brakuje tu dużych zakładów pracy, a lokalne podatki nie generują istotnych wpływów do budżetu.
Zmiany nie wszędzie przyniosły efekty
W porównaniu z rokiem poprzednim, sytuacja wielu gmin się pogorszyła. Aż siedem z dziesięciu najbiedniejszych samorządów wiejskich woj. lubelskiego spadło w rankingu względem pozycji z 2023 roku. Oznacza to, że mimo wzrostu nominalnych dochodów, ich tempo nie nadąża za poprawą sytuacji w innych częściach kraju.
To efekt wielu czynników: odpływu młodych mieszkańców do większych miast, niskiego poziomu inwestycji, problemów z infrastrukturą oraz ograniczonego dostępu do środków unijnych. Dodatkowo, wiele z tych gmin nie posiada naturalnych zasobów czy atrakcji turystycznych, które mogłyby stanowić źródło dochodów własnych.
Warto podkreślić, że w metodologii rankingu nie brano pod uwagę jednorazowych dotacji celowych, które mogłyby sztucznie zawyżyć dochody gmin w konkretnym roku. Liczy się więc realna zdolność samorządu do generowania przychodów – a ta w przypadku wielu wiejskich gmin Lubelszczyzny pozostaje dramatycznie niska.
Które gminy wiejskie znalazły się w zestawieniu? Koniecznie sprawdź!
Zobacz także: Nowy zalew w woj. lubelskim? Wiemy, gdzie będzie!
