Nowy ranking „Wspólnoty” 2024
Na poziomie ogólnopolskim dane dotyczące dochodów samorządów za 2024 rok niosą umiarkowany optymizm. Dochody jednostek terytorialnych wzrosły wyraźnie we wszystkich kategoriach – od gmin po województwa. Po raz pierwszy od kilku lat ich dynamika była wyższa niż tempo wzrostu PKB oraz przeciętnego wynagrodzenia. To może oznaczać powrót do pewnej finansowej równowagi po trudnych pandemicznych latach i zawirowaniach związanych z inflacją oraz zmianami podatkowymi.
Wzrosły również dochody własne, a samorządy – szczególnie na szczeblu gminnym – odnotowały wyższe wpływy z udziałów w PIT. Co więcej, poprawiła się nadwyżka operacyjna brutto – kluczowy wskaźnik finansowego zdrowia jednostek samorządowych.
Zmiany w liczeniu dochodów od 2023 roku
To jednak nie oznacza, że wszystkie samorządy wyszły na prostą. Pod koniec 2023 roku przyjęto nową ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Jej skutki – jak pokazują eksperci – dopiero zaczną być widoczne w pełni w kolejnych latach. W tym roku ranking zamożności pozostał względnie stabilny, ale można się spodziewać, że w niedalekiej przyszłości zobaczymy wyraźniejsze przesunięcia.
Niektóre miasta powiatowe w województwie lubelskim już teraz znalazły się na końcu stawki. Ich dochody budżetowe per capita – po korektach związanych z podatkiem janosikowym oraz ulgami lokalnymi – są znacznie niższe niż średnia krajowa.
Najbiedniejsze miasto powiatowe w woj. lubelskim
Na samym końcu zestawienia wśród miast powiatowych województwa lubelskiego znalazł się Krasnystaw. To miasto położone nad Wieprzem, na skraju Wyżyny Lubelskiej, może poszczycić się długą historią i piękną architekturą – od barokowej kolegiaty po zespół pałacowo-parkowy rodu Sanguszków. Jest znane także z popularnych Chmielaków – ogólnopolskiego święta piwa i chmielu, które przyciąga miłośników złotego trunku z całego kraju.
Jednak mimo turystycznych walorów i bogatej kultury, finanse miasta prezentują się najgorzej w regionie. Zamożność per capita w 2024 roku wyniosła tam zaledwie 4669,43 zł. To nie tylko najniższy wynik wśród miast powiatowych woj. lubelskiego, ale również jedno z najniższych miejsc w ogólnopolskim zestawieniu – Krasnystaw uplasował się na 260. pozycji. Dla porównania, rok wcześniej zajmował 264. miejsce, co pokazuje jedynie minimalną poprawę, niewystarczającą, by mówić o realnym odbiciu.
Oto ranking zamożności w woj. lubelskim
Ranking zamożności, choć liczbowy, pokazuje coś więcej niż tylko suche dane. To sygnał dla władz lokalnych, że potrzeba nowych impulsów do rozwoju: inwestycji, skutecznego wykorzystywania funduszy zewnętrznych, promocji lokalnych przedsiębiorców. Przede wszystkim jednak to przypomnienie o potrzebie równego rozwoju – nie tylko dużych metropolii, ale również mniejszych miast, które często pozostają w cieniu.
Co ciekawe, część z analizowanych miast w województwie lubelskim poprawiła swoją pozycję w rankingu względem roku ubiegłego, co może świadczyć o lokalnych inicjatywach naprawczych. Inne jednak – mimo wzrostu dochodów ogółem – spadły lub zatrzymały się niemal w miejscu. W nowej rzeczywistości legislacyjnej, która może całkowicie przedefiniować lokalne budżety, to może być niebezpieczne.
Zobacz także: To najbogatsze miasta w woj. lubelskim w 2024
