wielkanoc

Tak wyglądały święta Wielkanocne 100 lat temu! Zobacz te unikalne zdjęcia

2025-04-18 15:35

Wielkanoc to jedno z najważniejszych świąt w tradycji chrześcijańskiej. Dziś kojarzy się nam z kolorowymi pisankami, koszyczkiem pełnym smakołyków i rodzinnym śniadaniem. A jak wyglądały święta Wielkanocne sto lat temu? Cofnijmy się w czasie, by zobaczyć, jak nasi pradziadkowie obchodzili Zmartwychwstanie Pańskie. Te unikalne archiwalne zdjęcia pokazują nie tylko religijny wymiar świąt, ale także codzienne życie Polaków na początku XX wieku.

Tradycja i religia – serce Wielkanocy sprzed wieku

Wielkanoc 100 lat temu miała przede wszystkim charakter religijny. Całe rodziny uczestniczyły w Triduum Paschalnym, a najważniejszym momentem była Rezurekcja – poranna msza święta z procesją. Kościoły były pełne ludzi ubranych w swoje najlepsze stroje – kobiety w długich sukniach i kapeluszach, mężczyźni w marynarkach, często z zegarkiem na łańcuszku.

Wielka Sobota i święcenie pokarmów

Również sto lat temu nie mogło zabraknąć święcenia pokarmów. Koszyczki wyglądały jednak nieco inaczej – często były większe i bogato zdobione koronkowymi serwetami robionymi ręcznie. W środku znajdowały się:

  • jaja – symbol nowego życia, malowane naturalnymi barwnikami (np. łupinami cebuli),
  • chleb – oznaka ciała Chrystusa,
  • kiełbasa i wędliny – symbol dostatku,
  • chrzan – znak siły i zdrowia,
  • sól – oczyszczenie i ochrona.

W niektórych regionach do koszyczka dodawano również kawałek ciasta, a nawet pieniążek, który miał przynieść pomyślność.

Lublin. Tak wyglądała droga krzyżowa na Majdanku

Wielkanocne śniadanie – prostota i smak

Po uroczystej mszy w Niedzielę Wielkanocną rodziny zasiadały do świątecznego stołu. Menu było znacznie skromniejsze niż dziś, ale przygotowywane z sercem. Popularne potrawy to:

  • jajka faszerowane i gotowane na twardo,
  • pasztety i domowe wędliny,
  • żurek lub barszcz biały z kiełbasą,
  • baby drożdżowe i mazurki.

Stół ozdabiano gałązkami bukszpanu, kolorowymi pisankami i świecami. Często również ustawiano figurkę baranka z masła lub cukru.

Śmigus-dyngus – zabawa bez granic

Poniedziałek Wielkanocny, zwany Lanym Poniedziałkiem, był dniem prawdziwej radości. Chłopcy biegali z wiadrami wody, polewając dziewczęta – była to forma zalotów. W mniejszych miejscowościach śmigus-dyngus miał charakter niemal rytualny. Wierzono, że oblanie wodą zapewnia zdrowie i powodzenie.

W miastach dzieci często bawiły się własnoręcznie robionymi grzechotkami, a uliczne zabawy gromadziły całe rodziny. Na zdjęciach z tamtych lat widać roześmiane twarze, mokre ubrania i świąteczną atmosferę.

Tak świętowali nasi przodkowie – unikalne fotografie z przeszłości

Archiwalne zdjęcia sprzed 100 lat pokazują, że mimo trudnych warunków – wojen, biedy czy zmian politycznych – Polacy potrafili świętować z godnością i radością. Ujęcia przedstawiające rodziny przy stole, procesje rezurekcyjne czy dzieci z koszykami to bezcenne świadectwo dawnych czasów.

Choć wiele się zmieniło przez ostatnie 100 lat – technologia, styl życia, tempo codzienności – duch Wielkanocy pozostał ten sam. To czas refleksji, odnowy i spotkania z bliskimi. Może w te święta warto sięgnąć po starą fotografię z rodzinnego albumu, posłuchać opowieści dziadków i... zainspirować się tym, jak wyglądały święta dawniej.

Zobacz także: Życzenia WIELKANOCNE 2025 online