Spis treści
- Na czym polegały prace przy renowacji zabytkowego obrazu w kościele w Orchówku?
- Efekty renowacji zabytkowego obrazu oburzyły internautów. LWKZ reaguje: „Będą oględziny”
- Burza po renowacji zabytkowego obrazu w Orchówku. Co na to autorka prac?
Na czym polegały prace przy renowacji zabytkowego obrazu w kościele w Orchówku?
Wpis prezentujący efekty renowacji konserwatorskiej obrazu przedstawiającego „Świętą Trójcę” w kościele rzymskokatolickim pw. św. Jana Jałmużnika w Orchówku w powiecie włodawskim na Lubelszczyźnie, pojawił się kilka dni temu w mediach społecznościowych Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (zaprezentowane w nim zdjęcia pochodzą z archiwum Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Chełmie). Jak zaznaczono w poście, prace przy dziele zostały zakończone w październiku ubiegłego roku.
„Przed rozpoczęciem prac konserwatorskich obraz był w bardzo złym stanie zachowania i był wyłączony z kultu. Widoczne były wcześniejsze niefachowe konserwacje i naprawy: miejscowe kity, przemalowania, retusze, werniksy, wzmocnienia płótna od odwrocia płóciennymi łatkami, ubytek fragmentu dolnego brzegu obrazu. Obraz zachował się bez ramy, rozpięty był na zdegradowanym krośnie” – czytamy w poście opublikowanym przez LWKZ.
Warto dodać, że to dzieło przedstawiające „Świętą Trójcę” datowane jest na XVII/XVIII w. Jego autor nie jest znany; obraz widnieje natomiast w rejestrze zabytków ruchomych województwa lubelskiego. Potrzebę prac konserwatorskich przy tym dziele zainicjował o. Jacek Romanek (jeden z poprzednich proboszczów parafii w Orchówku), a pomysł kontynuował jej obecny proboszcz, o. Tomasz Mędrek.
W ramach działań renowacyjnych została przeprowadzona „pełna konserwacja techniczno-estetyczna”, a zakres prac – jak wylicza LWKZ – objął m.in.: oczyszczenie warstwy malarskiej, usunięcie ściemniałego werniksu i miejscowych przemalowań, impregnację warstwy malarskiej i wyrównanie powierzchni obrazu, zdublowanie na nowe płótno oraz wykonanie scalenia kolorystyczno-formalnego warstwy malarskiej i położenie warstwy werniksu ochronnego na powierzchni obrazu.
Następnie dzieło zostało osadzone w nowej ramie, dzięki czemu będzie teraz mogło być eksponowane w kościele. LWKZ poinformował, że wykonawcą renowacji była dyplomowana konserwatorka malarstwa sztalugowego, Agata Woźniak-Niemkiewicz, zaś prace „przeprowadzone zostały w ramach dotacji, udzielonej przez Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie w ramach środków przyznanych przez Wojewodę Lubelskiego”.
Efekty renowacji zabytkowego obrazu oburzyły internautów. LWKZ reaguje: „Będą oględziny”
Pod wpisem Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, w którym zaprezentowano efekty renowacji pojawiła się już ponad setka komentarzy. Większość internautów wyraża w nich oburzenie co do jakości przeprowadzonych prac renowacyjnych.
„Jesteście niepoważni, czy to komiks dla ubogich?”;
„To jest renowacja na miarę naszych czasów - z zastosowaniem filtrów”;
„Wygląda na to że nie tylko sztuczna inteligencja jest zagrożeniem dla sztuki”;
„Wygląda jak komiks z lat 70tych. Pieniądze wyrzucone w błoto” – to tylko niektóre komentarze internautów, jakie pojawiły się pod opublikowanym wpisem LWKZ w mediach społecznościowych.
Po tego typu głosach krytyki, w oddzielnym wpisie Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków zapowiedział, że wkrótce odbędą się oględziny z udziałem przedstawicieli LWKZ, ekspertów, inwestora oraz wykonawców prac, a w ich trakcie przeprowadzona zostanie powtórna kompleksowa ocena dokumentacji i zakresu wykonanych przy dziele robót.
Burza po renowacji zabytkowego obrazu w Orchówku. Co na to autorka prac?
W tym samym wpisie opublikowana została opinia autorki renowacji dzieła przedstawiającego „Świętą Trójcę”, w którym przekonuje ona, że „prace konserwatorskie (...) zostały przeprowadzone profesjonalnie, zgodnie z zasadami konserwatorskimi i z programem prac konserwatorskich”, a ich podstawą były badania i obserwacje, zaś kierunek działań konserwatorskich wytyczył stan zachowania obrazu i jego przeznaczenie do kultu.
„Badania uwidoczniły różne koleje losu obrazu. Niefachowe konserwacje obrazu przeprowadzone na przestrzeni lat, ze względu na zniszczenia, powiększenie wymiarów obrazu, nieodpowiednie warunki przechowywania, zdeformowały kompozycję pod względem kolorystyczno-formalnym. Usunięcie warstw przemalowań uwidoczniły bardzo zły stan zachowania pierwotnej warstwy malarskiej głównie w górnej części kompozycji partii nieba i postaci, a szczególnie w dolnej części kompozycji w partii chmur. Są to przeciwstawne partie kompozycji. Sfera sacrum i profanum. Dlaczego tak są namalowane pod względem formy i kolorystyki nie wiadomo, jest to wizja autora” – przekonuje.
Z kolei w podsumowaniu jej stanowiska czytamy: „Ze względu na przeznaczenie obrazu do kultu, a nie do muzeum, kompozycja została bardziej uczytelniona, scalona pod względem kolorystyczno-formalnym i zrekonstruowana zgodnie z zachowanymi fragmentami pierwotnej warstwy malarskiej, a w miejscach śladowo widocznych analogicznie zrekonstruowana. Konserwacja nie miała na celu przemalowania kompozycji czy pokazania wizji konserwatora, ale w miarę możliwości przywrócenia pierwotnych wartości artystyczno-estetycznych, które nadał autor” – zaznacza wykonawczyni renowacji.
Z pełnym stanowiskiem autorki renowacji obrazu z Orchówka, zaprezentowanym przez LWKZ, możecie zapoznać się w tym wpisie:
Zobacz także galerię zdjęć: Kamień nieszczęścia w Lublinie. Ostrzega przed nim unikalny znak
