Zaprezentowane na fotografiach modele przedstawiają wybranych „reprezentantów” najstarszych motocykli widniejących w ewidencji zabytków (z pierwszych dekad XX wieku) oraz jednośladów, które były popularne w okresie Polski Ludowej.
Amerykańskie motocykle
Jak się okazuje, najstarszym motocyklem na liście zabytków w województwie lubelskim jest Levis Popular „Pop” (1919 r.), wyprodukowany w Stechford.
„To unikalny pojazd w skali całego kraju, zachowany w tak dobrym stanie i stopniu oryginalności. Do ciekawszych rozwiązań i elementów jego wyposażenia należy: charakterystyczna pojedyncza rama rurowa, trapezowy widelec przedniego koła na dwóch sprężynach, dwukomorowy zbiornik paliwa na benzynę i olej oraz skórzana torba narzędziowa na tylnym błotniku. Seryjna produkcja Levis Popular Pop zakończyła się w 1924 r.” – informuje w poście na swoim fanpage’u Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
W ewidencji zabytków znajduje się także pochodzący z 1928 r. motocykl z wózkiem bocznym Indian Scout 101. Jego charakterystyczną cechą jest zapłon ustawiony po prawej stronie kierownicy, a po lewej znajdują się przepustnice. Pojazdy te były często wykorzystywane w policji.
W spisie zabytków pojawia się także konkurencyjny wobec „Indiana” – Harley Davidson FD z 1927 r.
Zobaczcie galerię zabytkowych motocykli w woj. lubelskim:
Motocykle produkcji niemieckiej
Oprócz amerykańskich motocykli, w wojewódzkiej ewidencji zabytków znajdują się także jednoślady wyprodukowane w niemieckich fabrykach. To m.in. pochodzące z lat 30. XX wieku Victoria KR 20 EN oraz NSU 201 OSL. Są też modele motocykli pod marką BMW.
„Motocykl BMW R35 z 1937 r. reprezentuje znaną markę Bayerische Motoren Werke, która początkami sięga 1916 r. Choć motocykle BMW zdobyły renomę pojazdów solidnych konstrukcyjnie, osiągających rekordy szybkości na zawodach sportowych, to jednak omawiany model BMW R 35 nie cieszył się dobrą sławą wśród użytkowników z powodu m.in. twardego i krótkiego podwozia. Na ramie pojazdu widoczne jest logo, które przedstawia uproszczony schemat śmigła lotniczego z dwoma białymi i dwoma niebieskimi polami w czarnej obwódce z napisem BMW. Motyw śmigła wiąże się z faktem, iż od początku swojej działalności BMW również zajmowała się produkcją silników lotniczych” – opisuje LWKZ.
Wyjątkowym zabytkowym modelem motocykla jest też BMW R75, pochodzący z 1942 r. To pojazd wojskowy z wózkiem bocznym, zaprojektowany na potrzeby armii. Jest przystosowany, by jeździć po trudnym terenie – pustyni czy błotach.
Polskie modele motocykli
W wojewódzkiej ewidencji zabytków znajdują się także jednoślady polskiej produkcji. To np. motocykl Sokół 600 RT M211 wyprodukowany w Warszawie.
„Skrót modelu „RT” pochodzi od nazwiska słynnego polskiego konstruktora Tadeusza Rudawskiego oraz wyrazu „turystyczny”. Produkcja tego pojazdu rozpoczęła się w 1936 r. i zakończyła wraz z wybuchem II wojny światowej. Sokół RT posiadał konstrukcję porównywalnej miary co ówczesne światowe: podwójną ramę rurową, widelec przedni trapezowy, resorowany centralną sprężyną, nowatorski czterosuwowy silnik, osadzony na trzech tulejach gumowo-stalowych eliminujących drganie w czasie jazdy. Znaczna część z tych około 4 tys. wyprodukowanych sztuk pojazdu Sokół RT używana była w Wojsku Polskim” – podaje LWKZ.
Motocykle z czasów Polski Ludowej
Do tej grupy zabytków należą między innymi takie modele motocykli, jak: warszawskie WFM (odporne na ciężkie warunki, prosto skonstruowane i łatwe w naprawie) oraz pochodzące z Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku modele WSK.
„Początkowo były kopiami maszyn produkowanych w Warszawskiej Fabryce Motocykli. Motocykle WSK w ciągu ponad 30-letniej produkcji unowocześniano i modernizowano” – podkreśla Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków. W wojewódzkiej ewidencji jest m.in. model WSK M06 B3 „Gil” 125 z 1975 r.
Wśród zabytków wojewódzkich znajduje się także reprezentant Szczecińskiej Fabryki Motocykli – Junak M10 z 1963 r., czyli motocykl z wózkiem bocznym. Pojazd był wykorzystywany m.in. w zawodach sportowych i eksportowany do wielu państw.
Zobacz także pojazdy wojskowe będące w wojewódzkiej ewidencji zabytków: