HISTORIA

To tu znajdował się m.in. Pałac Tarłów. Historyczny spacer po ulicy Dolnej Panny Marii. Zdjęcia

2025-02-12 11:48

Ulica Dolna Panny Marii ongiś nazywana była „na Rury”. To właśnie przy tej ulicy w Lublinie mieścił się m.in. Pałac Tarłów. Jak dzisiaj wygląda ta część stolicy woj. lubelskiego?

Spis treści

  1. Historia ulicy Dolnej Panny Marii
  2. Kościół pw. Nawrócenia św. Pawła
  3. Przy Dolnej Panny Marii znajdował się Pałac Tarłów
  4. Unię kończyła m.in. Beata Kozidrak
  5. Ulica Dolnej Panny Marii dziś

Historia ulicy Dolnej Panny Marii

Obecna nazwa ulicy wzięła swoją nazwę od położonej wówczas nieopodal ulicy Panny Marii (obecnie ulica Narutowicza). Ta arteria przebiegała w sąsiedztwie klasztoru brygidek i kościoła pw. Panny Marii Zwycięskiej.

Poniżej niej, wokół terenu zajmowanego wówczas przez zakon brygidek, biegła droga, która nazywana byłą Dolną Panny Marii. Po II wojnie światowej zmieniono jednak jej nazwę na Podgrodzie. W 1990 roku przywrócono jej historyczną nazwę.

Kościół pw. Nawrócenia św. Pawła

Ulica Dolna Panny Marii rozpoczyna się przy kościele pw. Nawrócenia św. Pawła, który jest zlokalizowany na południe od obecnego placu Wolności (dawny plac Bernardyński). Jak możemy przeczytać na stronie internetowej Teatru NN, dawny zespół klasztorny bernardynów został założony w 1459 roku.

- Budowę kościoła ukończono do 1497 roku, następnie wzniesiono klasztor, a około 1519 roku cały zespół budynków otoczono murem. Według legendy dokończenie budowy kościoła było możliwe dzięki anonimowemu darczyńcy, który przekazał na rzecz zakonników skrzynię złota, na wozie zaprzężonym w dwa woły. W 1569 roku kościół bernardynów odegrał znaczącą rolę w czasie zawarcia Unii Lubelskiej – informuje Teatr NN.

Świątynia nie była oszczędzona przez pożar Lublina w 1557 roku. Kościół ucierpiał w kolejnym pożarze, tym razem w 1602. Od 1884 roku do dziś przy kościele św. Pawła działa parafia.

Przy Dolnej Panny Marii znajdował się Pałac Tarłów

W tej części miasta znajdował się również Pałac Tarłów. Teren, na którym miał powstać, należał w XVI i XVII wieku do możnej rodziny różnowierczej Słupeckich herbu Rawicz.

- Po śmierci ostatniego z rodu Słupeckich dwór często zmieniał właściciela, w 1701 roku trafił w ręce rodziny Tarłów herbu Topór. Oni też są domniemanymi fundatorami pałacu. Data jego budowy nie jest znana. Możemy określić ją jedynie w przybliżeniu na trzecią ćwierć XVII wieku – informuje Teatr NN.

Pierwszym jego właścicielem był Jan, który wówczas był m.in. marszałkiem Trybunału Koronnego i wojewodą lubelskim oraz sandomierskim. Pałac był w posiadaniu Tarłów do 1750 roku. Po śmierci Jana, jego żona – Zofia – wyszła za mąż za Antoniego Lubomirskiego. W czasie zmiany właściciela zbiegł się również pożar pałacu.

- Od 1850 roku przez kolejne sto dwadzieścia lat, z przerwą w latach 1939–1945, pałac był siedzibą różnego typu placówek edukacyjnych: od Instytutu Żeńskiego dla Panien poczynając, poprzez Gimnazjum Żeńskie, szkołę podstawową, a na Liceum im. Unii Lubelskiej kończąc. W 1970 liceum przeniosło się do nowego budynku, a pałac stał się siedzibą Wojewódzkiego Domu Kultury – czytamy na stronie Teatru.

Unię kończyła m.in. Beata Kozidrak

Choć oficjalny adres III Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej to plac Wolności 4, to placówka ta znajduje się właśnie przy ul. Dolnej Panny Marii.

- Od 1950 r. gimnazjum funkcjonowało wspólnie ze szkołą podstawową w pałacyku Tarłów. W 1966 r. szkoła została przeniesiona do obecnego gmachu, w którym mieściła się uprzednio Szkoła Podstawowa nr 12, przy pl. Wolności 4. Tworzyła tam zespół o nazwie "Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące nr 3, im. Unii Lubelskiej". Od 1968 roku, uczniowie szkoły podstawowej zostali rozproszeni do pobliskich podstawówek, a Unia rozpoczęła funkcjonować już jako III Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej w Lublinie – czytam w rysie historycznym liceum.

Absolwentami są m.in. Julia Hartwig, Beata Kozidrak i Janusz Józefowicz.

Ulica Dolnej Panny Marii dziś

Mimo swojej bogatej historii, widać gołym okiem jak czas wpłynął na budynki, które się znajdują w tej części miasta. Na ścianach kamienic dostrzec można liczne napisy, zaś kolejną „atrakcją” są m.in. puszki i butelki leżące tuż przy ulicy.

To najsłynniejsza toaleta w Polsce. Droga z trocin pochłonęła fortunę!
W którym powiecie leży ta miejscowość? Geograficzny quiz o Lubelszczyźnie!
Pytanie 1 z 10
Milejów leży w powiecie: