Spis treści
- To najmniejsza dzielnica Lublina
- Skąd wzięła się nazwa „Stare Miasto”?
- Na terenie najmniejszej dzielnicy Lublina znajduje się wiele zabytków! Co warto tu zobaczyć?
To najmniejsza dzielnica Lublina
Najmniejszą dzielnicą stolicy Lubelszczyzny jest Stare Miasto, które – jak czytamy na stronie Urzędu Miasta Lublin – liczy zaledwie 0,94 km2 powierzchni. W jego skład wchodzi obszar w obrębie średniowiecznych murów miejskich (wzniesionych za czasów króla Kazimierza Wielkiego w drugiej połowie XIV wieku), wzgórze zamkowe oraz teren po wschodniej stronie al. Unii Lubelskiej.
Najstarsza pod względem historycznym część miasta została ustanowiona jako dzielnica Lublina w lutym 2006 r. Według danych demograficznych z końca 2024 r., opublikowanych przez lubelski ratusz, na tym terenie mieszka 1955 osób zameldowanych na stałe (mniej mieszkańców ma tylko dzielnica Abramowice).
Skąd wzięła się nazwa „Stare Miasto”?
Nazwa tej dzielnicy nawiązuje do wzgórza, na którym już we wczesnym średniowieczu rozwinęło się osadnictwo. Źródła historyczne wskazują, że od XI wieku na tym terenie mieściły się chrześcijańskie cmentarze. Lokacja miasta na prawie magdeburskim miała miejsce dokładnie w 1317 r., a w drugiej połowie XIV w. wzniesiono mury obronne.
„Miasto zostało zamknięte dwiema bramami – Krakowską i Grodzką. Fakt ten nazywany jest drugą lokacją miasta. Przełomowym zdarzeniem dla Lublina była unia polsko-litewska z 1385 roku, dzięki której miasto znalazło się na szlaku łączącym Kraków i Wilno” – czytamy na stronie Urzędu Miasta Lublin.
Od drugiej połowy XV do końca XVI w. na Rynku lubelskiego Starego Miasta odbywały się jarmarki, które przyczyniły się do tego, że Lublin był uważany za jeden z największych ośrodków handlu międzynarodowego. W XV w. obszar wokół wzgórza zamkowego miał już rozwinięte osadnictwo, a następnie zyskał nazwę „Podzamcze” i około XVII w. zaczął skupiać ludność żydowską.
„Na tym terenie powstały też najstarsze lubelskie synagogi. Rolę dzielnicy żydowskiej Podzamcze pełniło do czasu II wojny światowej, kiedy to zostało zamienione w getto zlikwidowane w 1942, a razem z nim uległa zniszczeniu cała „żydowska” część miasta. Do dnia dzisiejszego zachowała się niewielka część dawnej dzielnicy żydowskiej, m.in. ulica Lubartowska (…)” – podaje lublin.eu.
Z upływem kolejnych wieków, lubelskie Stare Miasto mierzyło się m.in. z pożarami czy zniszczeniami, do jakich dochodziło podczas działań wojennych. Odbudowa tego terenu po zakończeniu II wojny światowej trwała niemal do połowy lat 50. XX wieku; od tego momentu kolejne prace rewaloryzacyjne wykonywane są stopniowo według potrzeb.

Na terenie najmniejszej dzielnicy Lublina znajduje się wiele zabytków! Co warto tu zobaczyć?
Dziś Stare Miasto w Lublinie uznawane jest za jedno z „najlepiej zachowanych zabytkowych zespołów urbanistycznych w Polsce”. Niektórzy porównują je do włoskich miasteczek, a ekipy filmowe chętnie wybierają to miejsce na plan zdjęciowy.
Spacerując po tej dzielnicy można podziwiać średniowieczny układ przestrzenny, w którym przenikają się style: gotycki, renesansowy, barokowy i klasycystyczny. Na terenie Starego Miasta w Lublinie znajduje się wiele zabytków, które są związane z różnymi okresami historycznymi. Co koniecznie trzeba tu zobaczyć? Wśród najbardziej rozpoznawalnych obiektów położonych w tej dzielnicy należy wymienić:
- zamek lubelski (dziś to siedziba Muzeum Narodowego w Lublinie),
- Kaplicę Trójcy Świętej na zamku,
- Bramę Krakowską (siedziba Muzeum Historii Miasta Lublina),
- Wieżę Trynitarską (siedziba Muzeum Archidiecezji Lubelskiej),
- Basztę Półokrągłą,
- Bramę Grodzką (siedziba Ośrodka Brama Grodzka – Teatru NN),
- Archikatedrę Lubelską,
- gmach Trybunału Koronnego,
- Bazylikę oo. Dominikanów,
- Rynek Starego Miasta,
- Plac po Farze,
- liczne zabytkowe kamienice.
Jednocześnie warto mieć na uwadze, że w 2007 r. Stare Miasto w Lublinie zostało wpisane na listę Pomników Historii.
„Pomnik Historii obejmujący swymi granicami Wzgórze Zamkowe, Wzgórze Staromiejskie oraz część Krakowskiego Przedmieścia wyznacza najwartościowszy obszar historycznego Lublina, bogaty w materialne i niematerialne przekazy przeszłości (…). To unikalny zespół zabytków pochodzących z wielu epok historycznych od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne, wpisanych w urozmaicony krajobraz wzgórz i dolin Wyżyny Lubelskiej” – czytamy na lublin.eu.
Zobacz także galerię zdjęć: Tak dziś prezentuje się najmniejsza dzielnica w Lublinie!
Zobacz także galerię zdjęć: To jedna z najstarszych dzielnic Lublina. Zobacz zdjęcia ze spaceru po dzielnicy Tatary