Zmiany klimatu w Lublinie. Czy miasto jest na nie gotowe?

Zmiany, które najłatwiej zauważyć, to coraz upalniejsze lata i coraz łagodniejsze i bardziej wilgotne zimy. Poza tym wzrastają temperatury średnioroczne, również maksymalne letnie i minimalne zimowe. Na stałe rozgościła się już w naszym klimacie noc tropikalna, czyli taka, która nie przynosi ulgi po upalnym dniu, bo temperatura nie spada poniżej 20 stopni. Zmianą, do której już coraz bardziej przywykamy, jest też krótszy okres zalegania pokrywy śnieżnej i mniejsza liczba mroźnych dni.

W projekcie „Planu Adaptacji do zmian klimatu Miasta Lublin do roku 2030” na szczycie najgroźniejszych zjawisk związanych z przemianami umieszczono:

• upały,
• mrozy,
• susze,
• intensywne opady,
• wiatr,
• burze.

Takie zestawienie wyszło z analizy okresu od 1981 do 2015 r. Na jej podstawie opracowano też prognozy zmian klimatu dla Lublina.

1. Do roku 2050 przewidywane jest zwiększenie liczby dni upalnych oraz natężenia fal upałów. Prognozowany jest znaczący wzrost liczby dni gorących i wydłużenie trwania okresów z maksymalną temperaturą dobową przekraczającą 25°C. Wzrośnie także liczba dni z temperaturą minimalną >20°C (nocy tropikalnych).
2. Prognozowana jest tendencja spadkowa niekorzystnych zjawisk związanych z występowaniem niskich temperatur w okresie zimowym. Liczba dni mroźnych z temperaturą maksymalną poniżej 0 st. C oraz liczba dni z temperaturą minimalną poniżej -10°C ulegnie zmniejszeniu.
3. Prognozowana liczba dni mroźnych w ciągu roku ulegnie zmniejszeniu, w szczególności zmniejszy się ilość okresów z mrozem, trwających przynajmniej 5 dni. Prognozowane jest również zmniejszenie się liczby dni z przejściem temperatury przez 0°C.
4. Prognozowane jest znaczące zmniejszenie się wartości indeksu stopniodni dla temperatury średnio dobowej <17°C oraz nieznaczne zwiększenie wartości indeksu stopniodni dla temperatury średnio dobowej >27°C, co oznacza zmniejszone zapotrzebowanie na energię w miesiącach zimowych i nieco zwiększone w miesiącach letnich.
5. Prognozowane jest zwiększenie się liczby dni z temperaturą średnio dobową >10°C, co jest wskaźnikiem wydłużenia okresu wegetacyjnego.
6. Przewidywany jest wzrost zarówno liczby dni z opadem, jak i wysokości rocznej sumy opadów atmosferycznych w horyzoncie do roku 2050, na co będzie miała wpływ wysokość opadów zwłaszcza w chłodnej porze roku.
7. Wystąpienie opadu ekstremalnego w horyzoncie do roku 2050 wzrasta, co wyraża się zwiększoną liczbą dni z opadem ≥10 mm i ≥20 mm.
8. Zagrożenie suszą w horyzoncie do roku 2050 prognozy nie wskazuje na istotne zmiany.

Zmiany klimatu - jak radzi sobie z nimi Lublin?

Jak pisze urząd miasta, w Lublinie mieszka wysoki odsetek osób, które są szczególnie narażone na negatywne skutki oddziaływania zmian klimatu – dzieci (niecałe 17 tys. - wg danych GUS z 2017 r.) i osób po 65 r. życia (64,5 tys.). Dlatego władze miasta w Planie Adaptacji uwzględniły przede wszystkim:

• inwentaryzację terenów pełniących funkcję zieleni miejskiej i opracowanie programu budowy błękitno-zielonej infrastruktury w mieście,
• budowę systemu błękitno-zielonej infrastruktury w zakresie terenów zieleni, m.in. zielone ściany, zielone dachy, ogrody deszczowe,
• uwzględnienie błękitno-zielonej infrastruktury w rewitalizacji przestrzeni publicznych miasta – zachowanie na ile to możliwe istniejącego drzewostanu, tworzenie nowych wielofunkcyjnych terenów zieleni (Plac Zamkowy – ma tam powstać Park na Błoniach mający ok. 4 ha),
• budowę systemu optymalizacji zużycia wody w mieście – promowanie wykorzystywania „wody szarej” i deszczówki, informowanie o metodach ograniczenia zużycia wody w gospodarstwie i rozszczelnienia powierzchni gruntów dla ułatwienia infiltracji wód,
• przebudowywanie istniejących i budowanie nowych systemów kanalizacji deszczowej pozwalających na zagospodarowanie wód opadowych w miejscu powstania lub ich retencjonowanie - w pierwszej kolejności w obszarach borykających się z problemami podtopień, m.in. w rejonie ul. Głębokiej, Kunickiego, Nadbystrzyckiej,
• budowanie błękitno-zielonej infrastruktury w zakresie gospodarki wodami opadowymi – ogrody deszczowe m.in. w rejonie ul. Głębokiej,
• rewitalizacja dolin rzecznych zdegradowanych m.in. przez regulację przebiegu rzek,
• modyfikacja systemu organizacji ruchu pojazdów w mieście – nowe bus pasy czasowe, zielona fala, śluzy autobusowe, stopniowe ograniczanie ruchu pojazdów prywatnych w centrum miasta, szczególnie w przypadku alarmów smogowych,
• budowa i modernizacja sieci dróg rowerowych i ciągów pieszych jako alternatywa dla transportu samochodowego