Kolędnicy sprzed prawie 100 lat
Chyba każdy z nas wie, kim są kolędnicy. Najczęściej to pewna grupka ludzi – dzieci, młodzieży, czy mężczyzn – którzy w okresie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku chodzili od domu do domu, składając życzenia, śpiewając kolędy i odgrywając krótkie przedstawienia o charakterze religijnym lub świeckim. W zamian za swoje wystąpienia od domowników oczekiwali pieniędzy, jedzenie czy napojów.
Charakterystyczną cechą były przebrania. W różnych częściach Polski były one różne. Jednak najczęściej można było spotkać osoba niosąca gwiazdę kolędniczą, postaci biblijne, związane z narodzinami Jezusa, diabły i śmierć czy królów. Pojawiła się także postać turon, czyli postaci ze słomianą głową byka lub kozła, symbol urodzaju i płodności. Takie przebranie było bezpośrednim nawiązaniem do przedchrześcijańskich wierzeń.
W różnych regionach skład grupy kolędniczej mógł się różnić. Na przykład na południu Polski (Podhale, Beskidy) pojawiali się tzw. Herody – grupy odgrywające przedstawienia o tematyce biblijnej, związane z królem Herodem.
Kolędowanie – tradycja polskiej wsi sprzed prawie 100 lat
W okresie dwudziestolecia międzywojennego tradycje kolędnicze wciąż były żywe i różnorodne, a ich elementy przetrwały do dziś, choć często w formie rekonstrukcji folklorystycznych. Kolędnicy pełnili ważną funkcję społeczną, integrując lokalne społeczności i podtrzymując tradycje. W czasach dwudziestolecia międzywojennego ich działalność miała również wymiar patriotyczny – na ziemiach odzyskanych czy na Kresach Wschodnich kolędnicy często podkreślali narodowe motywy w swoich pieśniach i życzeniach.
Kolędnicy z tego okresu to obraz Polski pełnej tradycji, w której sacrum i profanum wzajemnie się przenikały, tworząc wyjątkowy koloryt kulturowy.
Koniecznie zobaczcie, jak kolędnicy prezentowali się na zdjęciach sprzed prawie 100 lat!
Zobacz także: Jarmark Bożonarodzeniowy na Zamku w Janowcu 2024