Ogólnopolski konkurs
„Zabytek Zadbany” to prestiżowy konkurs organizowany od 50 lat przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków. Jego głównym celem jest promocja wzorowej opieki nad zabytkami oraz uhonorowanie najlepszych realizacji konserwatorskich i rewitalizacyjnych w Polsce.
W jubileuszowej edycji 2024 zgłoszono 67 obiektów z całej Polski, ocenianych w aż siedmiu kategoriach. Jury pod przewodnictwem prof. dr hab. inż. arch. Małgorzaty Rozbickiej wyłoniło 22 laureatów i wyróżnionych. Wśród nich znalazła się Stara Brama Lwowska w Zamościu, która otrzymała wyróżnienie w kategorii rewaloryzacji przestrzeni kulturowej i krajobrazu.
Stara Brama Lwowska – historia z duszą
Wyróżniona w konkursie Stara Brama Lwowska to jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów twierdzy Zamość – miasta idealnego, zaprojektowanego pod koniec XVI wieku przez włoskiego architekta Bernarda Morando na zlecenie Jana Zamoyskiego.
Brama powstała około 1599 roku i była jedną z trzech pierwotnych bram miejskich. Jej manierystyczna fasada wzorowana była na łukach triumfalnych, a dekoracja architektoniczna to typowy „smukły porządek toskański”. Płaskorzeźby przedstawiające Chrystusa Zmartwychwstałego oraz św. Tomasza – patrona miasta – dodają obiektowi sakralnego charakteru.
W kolejnych wiekach brama przeszła wiele przemian – była zamurowana, zamieniona na kazamatę, a później pełniła funkcje militarne i więzienne. Dopiero w XX wieku podjęto decyzję o jej restauracji. Ostateczną rekonstrukcję zakończono w 1979 roku, przywracając obiektowi dawny blask.
Dziś brama jest dostępna dla turystów i stanowi nieoczywiste miejsce na mapie woj. lubelskiego, które zachwyca zarówno miłośników architektury, jak i tych szukających pomysłu na wycieczkę weekendową.
Wyjątkowe miejsce w woj. lubelskim
Wyróżnienie dla Starej Bramy Lwowskiej to nie tylko sukces lokalny, ale i potwierdzenie ogólnopolskiego uznania dla skutecznej ochrony dziedzictwa kulturowego. Obiekt ten przyciąga turystów swoją historią, stylem i odtworzoną architekturą, stając się jednym z symboli rewaloryzacji przestrzeni kulturowej w Polsce.
Kiedy więc planujecie pomysł na wycieczkę weekendową, warto rozważyć Zamość – nie tylko z racji jego renesansowego uroku, ale także jako żywy przykład tego, jak mądrze i z szacunkiem dla historii można przywracać blask zabytkom. Brama, która kiedyś broniła dostępu do miasta, dziś szeroko otwiera się na wszystkich, którzy chcą odkryć piękno przeszłości.
Pomysł na rodzinną wycieczkę w woj. lubelskim
Zamość, nazywany „perłą renesansu”, to nie tylko Stara Brama Lwowska, ale całe zabytkowe centrum wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Brama idealnie wpisuje się w turystyczny szlak po twierdzy, prowadząc przez:
- Rynek Wielki z Ratuszem,
- Akademię Zamojską – najstarszą uczelnię świecką w Polsce,
- bastiony i mury obronne,
- dawną Rotundę – miejsce pamięci narodowej.
Stara Brama Lwowska może być punktem wyjścia do rodzinnej eksploracji całego Zamościa, a także pobliskiego Roztocza. To świetny pomysł na rodzinną wycieczkę w woj. lubelskim, łączący edukację, kontakt z historią i aktywny wypoczynek.
Jak najlepiej dojechać do Zamościa?
Z Lublina do Zamościa można dostać się w około 1 godzinę i 40 minut samochodem drogą krajową nr 17 w kierunku Tomaszowa Lubelskiego. Alternatywnie – można skorzystać z połączeń kolejowych lub autobusowych. Pociągi regionalne kursują regularnie, a podróż trwa od 2 do 2,5 godziny. Zamość posiada dobrze oznakowane trasy turystyczne i parkingi w okolicach Starego Miasta, co ułatwia zwiedzanie nawet jednodniowym gościom.
Dlaczego warto zwiedzać woj. lubelskie?
Lubelszczyzna to region pełen kontrastów – od żyznych pól Południowego Podlasia po malownicze wzgórza Roztocza. To także miejsce, gdzie historia przeplata się z przyrodą, a kultura Wschodu i Zachodu tworzy unikalny krajobraz duchowy i architektoniczny.
Dla turystów region oferuje:
- renesansowy Zamość – perełka turystyczna Europy Środkowej,
- Kazimierz Dolny – artystyczne miasteczko z duszą,
- Nałęczów – uzdrowisko wśród ogrodów,
- Chełm z podziemiami kredowymi,
- Roztoczański Park Narodowy – raj dla miłośników natury.
Województwo lubelskie to pomysł na wycieczkę z rodziną, ale też idealna destynacja dla poszukiwaczy mniej znanych miejsc – z dala od tłumów, w otoczeniu historii, natury i autentycznego dziedzictwa kulturowego.
Zobacz także: W Ogrodzie Saskim w Lublinie wykluł się paw!
